Նախագծի ղեկավար՝ Նոնա Մովսիսյան

Ֆինանսավորումը` ՀՀ ԿԳՄՍՆ Բարձրագույն կրթության և գիտության կոմիտե, «Ասպիրանտների և երիտասարդ հայցորդների հետազոտությունների աջակցության ծրագիր - 2020» մրցույթ

Ծրագրի նպատակն է Արագած լեռնազանգվածի տարածքում մոնիթորինգի իրականացումը՝ ռադիոէկոլոգիական իրավիճակի գնահատման նորարարական մոտեցմամբ, այն է՝ ռադիոնուկլիդների ֆոնային, հիմնագծային ակտիվության վերհանում, միգրացիայի բացահայտում ու ռադիոնուկլիդներով պայմանավորված ռիսկի գնահատում: Այդ նպատակով, Արագած լեռնազանգվածի տարածքում իրականացվել է մոնիթորինգ՝ շրջակա միջավայրի տարբեր բաղադրիչների (մակերևութային և խորքային շերտերից հողեր, մամուռներ, գետերի հատակային նստվածքներ ու ողողատի հողեր) գամմա սպեկտրաչափական տարրալուծում:

Ծրագրի շրջանակներում՝

• Գնահատվել են բնական ռադիոնուկլիդների ֆոնային և տեխնածին ռադիոնուկլիդների հիմնագծային ակտիվությունները,
• Բացահայտվել է հողում ռադիոնուկլիդների ուղղաձիգ միգրացիայի առանձնահատկությունները,
• Ստեղծվել է տեխնածին Cs-137-ի՝ ըստ բարձրության բաշխվածության մոդել,
• Ուսումնասիրվել է բնական և տեխնածին ռադիոնուկլիդների միգրացիան գետերի հատակային նստվածքներում և ողողատի հողերում,
• Գնահատվել է ռադիոնուկլիդներով պայմանավորված էկոլոգիական ռիսկը Արագած լեռնազանգվածի տարածքի համար։

Հղումներ

• https://doi.org/10.1007/s11356-023-28231-3
• https://doi.org/10.1134/S1547477122030165